رمضان مهدوی؛ جلسه سیزدهم: آخرالزمان نهایی؛ دروگاه کافران، شتاب بخش مومنان (یونس24و25 ـ آل‌عمران141و142)

صوت جلسه

«آخرالزمان نهایی»، مفهوم پرچالشی است که امروزه علاوه بر فضاهای پژوهشی، فضاهای رسانه ای و سینمایی بسیاری، در تبیین ابعاد آن مورد استفاده قرار گرفته است! در بازار مکاره دنیا، مهم آن است که بدانیم کدامین ترسیم از آخرالزمان، ترسیم بدلی است و کدامیک، ترسیم حقیقی و صحیح؟! کدامین ترسیم از زاویه نگاه معمول شکل گرفته است و کدامیک از زاویه ای دقیق و کاربردی؟ آخرالزمان غربی، آخرالزمانی تصنعی، بدلی، دهشتناک، قابل کنترل توسط ابزارهای مختلف و به شدت تطبیق گرا با شرایط موجود و تلخی ها است! و آخرالزمان اسلامی که عمدتا بر اساس روایات شناخته شده است، آخرالزمانی دشوار، مبهم و در پی تطبیق شرایط موجود با علائم پنج گانه محتوم (خروج سفیانی، یمانی، بانگ آسمانی، خسف بیداء، قتل نفس زکیه)، همچنین علائم پیرامونی و مکمل (ظهور دست آسمانی یا بدن در قرص خورشید، خروج خراسانی و شعیب، اختلاف بنی العباس و…) است.
اما سوال اینجا است که از زاویه قرآن، چه ابعادی از آخرالزمان نهایی مورد توجه و تدقیق قرار گرفته است؟ پیش از پاسخ به این سوال، ضروری می دانیم تا مبانی بحث مزبور را مورد مداقه مجدد قرار دهیم. حسب آنچه در بقره28، روم19، نحل97 گذشت، بنا است که «حیات الدنیا» به «حیات طیبه» مهدوی تبدیل شود، همچنین حسب آیه 24و 25 سوره یونس، «حیات الدنیا» در سیر تحولی و 3 گانه تمثیلی خود، از معبر «دروگاه» الهی عبور کرده و طبق مراحل زیر، به سوی «دار السلام» مهدوی، ره نماید! 
مرحله اول: جریان نعمات آسمانی به سوی زمین و به محصول نشاندن زمین برای استفاده بشر 
مرحله دوم: زینت بخشی زمین تا آنجا که گمان مردمان بر قدرت و سلطه بر زمین واقع شود
مرحله سوم: وقوع ماجرای عذاب یا به تعبیر قرآن «اتاها امرنا» و درویدن داشته های بشری
در گذشته تاریخ، این چرخه تمثیلی 3گانه، بارها و بارها در دوره دنیا تکرار شده است. گاهی مرحله اول آن، یعنی «جریان نعمات آسمانی به سوی زمین و به محصول نشاندن زمین» به تعداد بی نهایت تکرار شده است، بخشی از انسان ها گوش شنوای خود را نسبت به این پیام باز نگه داشته اند(نحل65)، تعقل خود را جهت فهم این مجموعه از پیام الهی بکار گرفته اند(بقره164، روم24، جاثيه5، حديد17)، و حیات بخشی میدان دنیا را در نسبت با مرحله بعدی مورد مطالعه قرار داده و بهره مند شده اند. گاهی هم چنین نبوده است.
در مرحله دوم، برای اهل دنیا، «زینت بخشی زمین» تا آنجا پیش رفته است که «گمان ایشان بر قدرت و سلطه بر زمین شکل گرفته» است! و حسب اعمالشان در این مرحله، وارد مرحله سوم و نزول عذاب گشته اند. مرحله سوم که به تعبیر قرآن با عنوان مرحله «آمدن امرنا» و مرحله «درو کردن داشته ها» مطرح است در دوران دنیا، صدها یا هزاران بار واقع شده است. آیات 11 تا 15 سوره انبیاء ع، حکایت از این معنا دارد؛ شهرهای ظالمی که درهم شکسته شدند، به هنگام نزول عذاب گریختند، اقرار به فعل خود کردند، اما «… جَعَلْناهُمْ حَصيدًا خامِدينَ ـ آنان را درو شده بي‏جان قرار دادیم»!
این موضوع که در آیات سوره هود با ذکر مصداق، همچون ماجرای جوشیدن تنور در زمان نوح (هود40/ مومنون27)، ماجرای عذاب قوم هود و صالح و نجات ایشان (هود58و66)، ماجرای عذاب قوم لوط (هود82) و ماجرای عذاب قوم شعیب (هود94) بیان شده است، همگی مثال هایی از آمدن «امرنا» و تحقق «حصیدا» یا همان «درو شدن حیات دنیایی ظالمان» در گذشته است!
حسب آیه 25 سوره یونس، مثال های 3 گانه دوره دنیا که بارها تکرار شده است، در نگاهی وسیع تر و بلندتر، هر یک از این مراحل 3گانه، آیه و نشانه ای نسبت به مقاطع کلی حیات دنیا بوده و با زبانی ساده، مراحل تحولیِ «حیات دنیا تا دار السلام» مهدوی را در میدان دنیا در معرض ما قرار داده است! از جمله، مثال های نزول عذاب که آیه و نشان از مرحله پایانی «حیات الدنیا» است! «… كَذلِكَ نُفَصِّلُ اْلآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ * وَ اللّهُ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ وَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ ـ اين گونه نشانه‏ها[ي خود] را براي مردمي كه انديشه مي‏كنند به روشني بيان مي‏كنيم * و خدا [شما را] به سراي سلامت فرا مي‏خواند، و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مي‏كند »
از نگاه آیه 24 سوره یونس، اگرچه مرحله پایانی «حیات الدنیا»، مرحله «دروگاه زمین و داشته های بشری» شمرده شده است، اما این دروگاه، صرفا برای اهل دنیا دروگاه بوده و حسب آیه25 سوره یونس، برای نیکان، به عنوان مرحله «شتاب بخشی» نسبت به «دار السلام مهدوی» و «هدایت به صراط المستقیم» شمرده می شود! مرحله ای که حسب آیات 139 تا 142 سوره آل عمران، از سویی مرحله خالص سازی مومنان (=تمحیص)، و از سوی دیگر مرحله نابودسازی کافران (=تمحیق) قبل از ورود به جنت مهدوی شمرده می شود! «وَ لِيُمَحِّصَ اللّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ يَمْحَقَ الْكافِرينَ * أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمّا يَعْلَمِ اللّهُ الَّذينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ يَعْلَمَ الصّابِرينَ» (آل‌عمران141و142). این آیات، در جلسه بعد مورد تامل قرار خواهد گرفت.
پایان سخن آنکه؛ از نگاه قرآن کریم، آخرالزمان نهایی، از سویی، «دروگاه زمین» جهت «نابودسازی کافران» و «داشته های بشری» بوده و از سوی دیگر، مرحله ای «شتاب بخش» جهت «خالص سازی مومنان» در حرکت به سوی «حیات طیبه» مهدوی، «دارالسلام» مهدوی، «جنت» مهدوی، و «هدایت به صراط مستقیم» شمرده می شود! پروردگارا! ما را برای ورود به این مرحله عظیم و سرنوشت ساز آماده قرار ده!