رمضان مهدوی؛ جلسه ششم: راهبرد بهره از حیات طیبه ظهور؛ عمل صالح مبتنی بر ایمان (نحل ۹۷)

صوت جلسه

قرآن همچو دریا است. «القرآن بحر لا ینفد». دریای ژرفی است که تمام نمی‌شود. آیات قرآن هم گنج‌های این دریای ژرف است. باید برای اکتشاف آن همت داشت. آیه 97 سوره نحل یکی از عظیم‌ترین گنج‌های قرآنی است: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکرٍ أَوْ أُنْثَی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً» بر اساس این آیه، راه بهره از سرزمین ظهور و تضمین حضور در دوره بهشت مهدوی، «عمل صالح مبتنی بر ایمان» است. این عبارت را قدری کاوش کنیم.

در آیه 97 سوره نحل که تلاوت شد:

اولاً: نفرمود صرفاً هر که مؤمن است، راه به سرزمین ظهور دارد؛ بلکه فرمود «من عمل»، باید اهل عمل و انجام فعل بود! پس صرف کار ذهنی، اعتقادی و ایمانی کفایت نمی‌کند. صرف بحث نظری کفایت نمی‌کند. اگر کسانی بگویند به حقایق که برسیم نیازی به شریعت نداریم، نیازی به قواعد و احکام نداریم، دلمان پاک است، با خداییم، نیازی به انجام عمل نیست! چنین افرادی عملاً در مسیر حرکت به سوی سرزمین ظهور قرار ندارند. قطب نمای زندگی آنها سرزمین «حیات طیبه» مهدوی را نشانه نرفته است.

ثانیاً: نفرمود هر که اهل انجام هر عملی با هر فهمی است، راه به سرزمین ظهور دارد؛ بلکه فرمود «من عمل صالحا» باید اهل عمل صالح بود! پس صرف کثیر العمل بودن کفایت نمی‌کند! باید عمل صالح را شناخت. عمل صالح، عملی اصلاح گرانه و دارای جهت به سوی سرزمین ظهور است! اعمال نورانی ما در صورتی که در جهتی واحد قرار گیرد، بسان نور لیزر پرقدرت و شکافنده خواهد بود، هم مسیر فردی ما را اصلاح می‌کند، و هم مسیر اجتماعی امروزی را و جالب اینکه مسیر هر دو بخش را در راستای ظهور، جراحی و اصلاح می‌نماید! لذا در روایات عترت انتظار فرج، گشایشگر در مقولات شخصی هم شمرده شده است!

امروز هر کسی کاری انجام می‌دهد، نام کار خود را کار خوب، شایسته، صالحانه و کار مناسب فرهنگی می‌گذارد! چه افراد! چه مجموعه‌های مستقل! و چه مجموعه‌های فرهنگی کشور! دایره کار نیک تا آنجا گسترش پیدا کرده که انواع موسیقی‌ها، حرکات موزون، انواع فیلم‌ها در برخی دستگاه‌های فرهنگی، به دلیل نشاط مردم به دایره عمل نیک وارد شده بود و این ویروس، این رفتارها را متوقف نمود! واقعاً چنین است؟ اواسط دهه هشتاد شمسی، در دانشگاه عظیم رسانه ملی، در نشست تخصصی معاونت محترم سیما، در جمع مدیران و پژوهشگران سازمان، در نقد سریال او یک فرشته بود که سریالی اثرگذار تلقی می‌شد، عرض کردم که وظیفه ما ترسیم سیمایی ایجابی، مؤمنانه و صالحانه از رفتار یک انسان است، در حالی که مدار کلی این نوع از آثار، در تقابل با خط ولایت الهی است، در تقابل با ضیافه الله و عمل صالحانه است! و حسب آمار پزشکی و روانشناسی، آثار مخرب این اثر بر حوزه خانواده کم نبوده است! مدیر وقت شبکه پاسخ داد آمار مخاطبین سریال، بالغ بر 80 درصد است و پذیرش مخاطب، گواه رضایت او و صحت عمل! حال آنکه صحت عمل منوط به شاخصه عمل صالح است!

به قرآن بازگردیم. ثالثاً نفرمود: هر که واجد ایمان و عمل صالح است راه به سرزمین ظهور دارد؛ بلکه فرمود «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا … وَ هُوَ مُؤْمِنٌ» عمل صالح مبتنی بر ایمان! یعنی عمل صالح را به لحاظ اهمیت بر موضوع ایمان مقدم کرد! ایمان و اعتقاد ما، پشتوانه عمل دارای جهت یا همان عمل صالح است؛ ایمان به الله، ایمان به یوم الاخر و در مجموع، ایمان به 7 دسته از مقولات آسمانی و غیبی که خدای متعال طلب کرده است! بر این اساس هر که این راهبرد قرآنی یعنی «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکرٍ أَوْ أُنْثَی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ» را مقید باشد و عمل صالح مبتنی بر ایمان را شاخص سنجش خود قرار دهد، ضمانتی عظیم و الهی در مسیر او قرار می‌گیرد و فرصت استفاده از سرزمین بهشتی آن دوران را خواهد یافت. «فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً» یعنی «فَلَنُحْیینَّهُ فی حیاه طیبه» در دوران حیات طیبه، احیاء خواهد شد؛ دورانی که اوج شکوفایی و احیاء قلوب و عقول است.

دانشمندان امروز، اختراع اینترنت را بزرگ‌ترین اختراع تاریخ بشر می‌خوانند و سرعت رشد دانش را حسب این اختراع در هر ماه به اندازه گذشته می‌دانند. این سرعت تا زمان برپایی ظهور، هر چه بیشتر گردد و مرزهای دانش را پیش برد، تنها دو قطعه از 27 قطعه علم در دستان انسان قرار خواهد گرفت. و سایر سرزمین‌های فتح نشده علوم، عقول و اخلاق در دوران بهشت مهدوی پیش روی انسان قرار خواهد گرفت. شرط حیات مجدد و بهره از دنیای بدون درد و آلام، شرط بهره از سرزمین سلامت و رشد، سرزمین انسانیت و اخلاق، سرزمین علم و اعجاز، «عمل صالح مبتنی بر ایمان است» آنگونه که خداوند ترسیم نموده است.

این موضوع نه فقط برای مسلمانان که برای همه پیروان ادیان الهی محل سخن و سنجش بوده است. بر اساس آیه 105 سوره انبیاء، راهبرد ارث زمین و بهره از بهشت مهدوی، که «صالحیت عباد» است، نه فقط در قرآن، که در ذکر، و در زبور داود نیز مطرح بوده است: «وَ لَقَدْ کتَبْنَا فی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّلِحُون». بر اساس آیه 128 سوره اعراف مورد سخن موسی نیز قرار گرفته است و جالب آنکه در انجیل امروزین نیز به صراحت موجود است.

امروز نیازمند بازنگری در اعتقادات خویش هستیم! امروز به جای کثرت عمل، نیازمند شناخت عمل صالح و تنظیم قواره رفتاری خود در حرکت به سوی جامعه آرمانی هستیم! امروز همه پیروان ادیان آسمانی نیازمند تغییراتی بنیادین در حوزه ایمان و عمل خویش هستند. و این مهم جز به دست قدرت پروردگار متعال واقع نخواهد شد؛ در حوادث اخیر، از این زاویه تأمل کنیم!