در قیامت، آنچیز که شاخص سنجش انسان است، نور انسان است! نوری که در تاریکی های قیامت، مثل قطب نما عمل می کند و از پیش رو و سمت راست مومنین، مسیر آنها را به سمت مقصد راهبری می کند! اینکه انسان، واجد نور ثیامتی باشد، تابع ایمان او در مراحل قبل از قیامت است: «وَ الَّذينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعى بَيْنَ أَيْديهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ». مومنینی که در معیّت نبی اکرم ص زندگی می کنند، نور آنها پیش روی آنها و سمت راست آنها جریان دارد و شتابان است.
اینکه چطور می شود در دوره دنیا در معیت نبی اکرم ص بود یکی از موضوعات این سلسله مباحث در دهه سوم ماه رمضان ما است. اما در حالت کلی می دانیم که ضرورتا می بایست مومن باشیم و نقشه ایمان صحیح هم در قرآن است. شاخص سنجش ایمان، در قرآن است. و عجیب اینکه ایمان ما و اعتقادات ما با نقشه های قرآنی انطباق ندارد. گاهی حتی در تضاد با نقشه های قرآنی است. یکی از این موارد را تحت عنوان مراحل پنج گانه زیست انسان، در روزهای گذشته مورد بحث قرار دادیم. امروز 2 مجموعه آیه دیگر را در تایید بحث مذکور مورد بررسی قرار می دهیم.
بر اساس آیات 10 تا 12 سوره غافر، در دوران ظهور، کافرین مورد خطاب قرار می گیرند. گفته می شود شما وقتی به ایمان دعوت شدید کفر ورزیدید و با اطرافیانتان بر سر ایمان دشمنی کردید، در این زمان «لَمَقْتُ اللّهِ أَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ» دشمنی خداوند با شما بیش از دوران دنیا خواهد بود. آنها پاسخی می دهند که این پاسخ موضوع اصلی بحث ما است: «رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ» پروردگارا! ما را دوبار میراندی و دوبار زنده کردی! به گناهمان معترفیم. آیا راه خروجی نیست؟ و بعد گفته می شود «ذلِكُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِيَ اللّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ» این بخاطر این است که وقتی به یگانگی خداوند دعوت می شد شما کفر ورزیدید!
این آیات، موید آیه 28 سوره بقره است: حتما به ذهن دارید «کیف تکفرون بالله و کنتم امواتا….» چگونه کفر می ورزید در حالی که این پنج مرحله را یا طی کرده اید و یا در حال حرکت به سمت آن هستید؟ خدای متعال در درون دنیا، اینگونه مراحل زیستن انسان را مطرح می کند و در دوران ظهور، بر این اساس، به کافران خطاب می شود و از آنها مواخذه می شود و آنها هم پاسخ می دهند. سخن محوری آنها بر این است که «پروردگارا! ما را دوبار میراندی و دوبار زنده کردی»! این کلام مطرح در غافر11، دقیقا منطبق با نقشه قرآنی در آیه28 سوره بقره است! حضور برزخی و موت اول، حیات دنیایی، موت برزخی پس از دنیا، حیات مجدد در زمان ظهور! «أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ» دوبار میراندی و دوبار حیات بخشیدی! تطبیق این مبحث با مهدویت، در روایات عترت نیز مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است.
اما سوال اینجا است که آیا ما در اعتقادات خود، این مراحل قرآنی را می پذیریم یا نفی می کنیم؟ اینجا بسنجیم که آیا اعتقادات و ایمانیات ما صحیح است یا نه؟ و آیا واجد نور قیامتی هستیم یا نه؟ این مشت، نمونه ای از خروار اعتقاد ما نیست؟!
به سراغ مجموعه دیگر در قرآن برویم. در کریمه 19 سوره روم نیز، این مراحل پنج گانه با واژگانی مشابه ذکر شده است: «يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ» گویی همه چیز در شرایط میت بودن است، لذا «يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ» یعنی ایجاد شرایط حیات دنیایی! «وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ» یعنی ایجاد شرایط اماته و ورود به برزخ از درون دنیا، «وَ يُحْيِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» یعنی ایجاد شرایط احیاء زمین پس از مرگ زمین! و نهایتا مشابه آنچه گذشت، در قیامت نیز شکل خواهد گرفت «وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ»!
عجیب آنکه در این آیه شریفه، احیاء در زمان ظهور، صرفا نسبت به انسان مطرح نشده، بلکه ماجرایی فراتر ذکر شده؛ یعنی احیاء ارض دنیا و سرزمین عالم! به یاد دارید که در آیه 28 سوره بقره نسبت به اهالی سرزمین ظهور آمده بود «ثم یحییکم» سپس شما را حیات می بخشیم و در این آیه یعنی کریمه 19 سوره روم نسبت به عالم در زمان طهور آمده است: «وَ يُحْيِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» زمین را پس از مرگش حیات می بخشیم. گویی زمان ظهور، هم زمان حیات انسان است و هم، زمان احیاء عالم! هم، زمان حیات بخشی به انسان های میت است که در برزخ حضور دارند و هم زمان حیات بخشی به جهان است که در دوران آخرالزمان، وارد مقطع مرگ خود شده و انقطاع برکت آسمان، جز شر و فتنه را شکل نداده است!
به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی است! پروردگارا! شاکریم که در این دنیا حیاتمان بخشیدی و در سرزمین ظهور نیز مسیر حیات مجدد عالم و آدم را هموار نمودی. پروردگارا! حضور در کنار ولیّت، مهدی آل محمد ص، و ایمان و نصرت او را نصیبمان فرما. و با رشته های حیات طیبه مهدوی، در درون این دنیا آبادمان ساز. از ما بساز آنچه تو می پسندی و آنچه مطلوب ولی تو است! آمین