رمضان مهدوی؛ جلسه بیست و چهارم: شناخت زمانه؛ مقطع «زینت زمین»، «اغواء عمومی انسان» و «زعم قدرت»

«لیله قدر» برای انسان مومن، لیله «تقاضا و همراهی» و برای روح و فرشتگان الهی، لیله نازل شدن و نازل کردن «امر الله» یا همان برنامه خدایی عالم است! «لیله القدر»، لیله ای برای قدرت نمایی «عبد» کامل خدا است، تا برنامه خدایی سالیانه و نازل شده را برای عالم و آدم، جداسازی و بخش بندی نموده و «حیات دنیا» را به سوی «حیات طیبه» راهبری نماید! راهبری تقدیرهای عالم و آدم در این لیله به دست او صورت می پذیرد؛ تقدیرهایی در موضوع خلقت سالیانه، تقدیرهایی در ارزاق، در زمان و آجال، در اعمال گوناگون، و در حیات و موت: «…مِنْ خَلْقٍ وَ رِزْقٍ وَ أَجَلٍ وَ عَمَلٍ وَ حَیَاةٍ وَ مَوْتٍ…». 
قرآن کریم، ضمن ترسیم فضای کلی مزبور، به شکل ویژه، «اجزاء مسائل» لیله القدر را در «سوره نحل» تبیین می کند، از لیله قدر «نزول قرآن» در «سوره قدر» سخن می راند، و لیله قدر «آخرالزمان» را در «سوره دخان» مورد سخن قرار می دهد! در این میان، دوران فعلی ما کدامین دوران است و لیله قدر، چگونه زمان ما را به سوی مقطع بعدی راهبری می نماید؟! اگر دوران فعلی ما دوران «حیات دنیا» است، آیا مقطع جزئی آن هم در آیات مورد تبیین قرار گرفته است؟ و آیا چگونگی عبور از این مقطع مشخص شده است؟ اینها سوالات مهمی است که نیاز به پاسخ دارد.
حسب آنچه در مباحث پیشین گذشت، بنا است که «حیات الدنیا» به «حیات طیبه» مهدوی تبدیل شود، همچنین حسب آیه 24و 25 سوره یونس، «حیات الدنیا» در سیر تحولی و 3 گانه تمثیلی خود و طبق مراحل زیر، به سوی «دار السلام» مهدوی، ره نماید:
در حقيقت‏، مَثَل زندگي دنيا بسان آبي است كه آن را از آسمان فرو ريختيم‏، پس گياه زمين ـ از آنچه مردم و دامها مي‏خورند ـ با آن درآميخت‏، تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند، شبي يا روزي فرمان [ويراني‏] ما آمد و آن را چنان دِرَويده كرديم كه گويي ديروز وجود نداشته است‏. اين گونه نشانه‏ها[ي خود] را براي مردمي كه انديشه مي‏كنند به روشني بيان مي‏كنيم‏. * و خدا [شما را] به سراي سلامت فرا مي‏خواند، و هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مي‏كند.
ماجرای «حیات دنیا» و سیر تحولی آن به سوی سرزمین «سلام» و امن (مهدوی)، حسب این آیات، با استعاره ای تمثیلی در 3 مقطع توصیف شده است؛
مقطع اول: وقوع جریانات آسمانی به سوی زمین و به محصول نشاندن زمین برای استفاده
مقطع دوم: زینت بخشی زمین و زعم مردمان بر قدرت و حاکمیت بر زمین
مقطع سوم: وقوع ماجرای عذاب یا به تعبیر قرآن «اتاها امرنا» و درویدن داشته های بشری
در گذشته تاریخ، این چرخه تمثیلی 3گانه، بارها و بارها در دوره دنیا برای تک تک افراد و اقوام واقع شده است. گاهی مرحله اول آن، یعنی «جریان نعمات آسمانی به سوی زمین و به محصول نشاندن زمین» به تعداد بی نهایت تکرار شده است در مرحله دوم، برای اهل دنیا، «زینت بخشی زمین» تا آنجا پیش رفته است که «گمان ایشان بر قدرت و سلطه بر زمین شکل گرفته» است! و حسب اعمالشان در این مرحله، وارد مرحله سوم و نزول عذاب گشته اند. جالب آنکه خدای متعال، در انتهای آیه 25 سوره یونس، این مراحل 3 گانه تمثیلی را، آیات و نشانه هایی برای عبور از دوران دنیا به سوی سرزمین سلام و امن دانسته است! 
«كَذلِكَ نُفَصِّلُ اْلآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ـ اين گونه نشانه‏ها[ي خود] را براي مردمي كه انديشه مي‏كنند به روشني بيان مي‏كنيم» 
یعنی چرخه تمثیلی 3 گانه، اگرچه ممکن است در دوران دنیا صدها و یا هزاران بار واقع شده باشد، اما مهم آن است که بدانیم، این مراحل 3 گانه، هر یک، نشان از مقاطع کلی حیات دنیا دارد! و با زبانی ساده، این ها مراحل کلیِ «حیات دنیا تا دار السلام» مهدوی را در معرض انسان قرار داده است!
اینک بشریت در آغاز حیات دنیا یا مقطع «به محصول نشستن زمین برای استفاده» قرار ندارد. این توصیف، توصیف مقطع آغازین حیات دنیا است: «إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ اْلأَرْضِ مِمّا يَأْكُلُ النّاسُ وَ اْلأَنْعامُ – در حقيقت‏، مَثَل زندگي دنيا بسان آبي است كه آن را از آسمان فرو ريختيم‏، پس گياه زمين ـ از آنچه مردم و دامها مي‏خورند ـ با آن درآميخت‏،»
همچنین مقطع سوم حیات دنیا یا همان «مقطع عذاب» نیز بر بشریت واقع نشده است. این توصیف، توصیف مقطع پایانی حیات دنیا است: «أَتاها أَمْرُنا لَيْلاً أَوْ نَهارًا فَجَعَلْناها حَصيدًا كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِاْلأَمْسِ – ناگهان فرمان ما به شب يا روز در رسد و آن همه زيب و زيور زمين را چنان دِرَويده كرديم كه گويي ديروز وجود نداشته است‏.»
آنچه مهم است آن است که بدانیم مقطع کنونی، مقطع دوم «حیات الدنیا» و سرآغازی بر تغییرات عظیم شمرده می شود: «حَتّى إِذا أَخَذَتِ اْلأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها- تا آنگاه كه زمين (از خرمي و سبزي) به خود زيور بسته و آرايش کند و مردمش خود را بر آن قادر و متصرف پندارند»
در این مقطع، «زینت بخشی زمین»، در حد اعلای خود شکل گرفته و مردمان، زعم بر قدرت و حاکمیت بر زمین دارند! این بخش که از 1400 سال قبل وعده داده شده است، همان مقطعی است که ابلیس از ده هزار سال قبل، نسبت به آن چشم انتظار بوده تا حاصل زحمات چند هزار ساله خویش را عیان ببیند و با استفاده از مقطع «زینت زمین»، به «اغواء» گسترده بشری اقدام نماید. آیات گفتگوی ابلیس با خدای متعال در هنگام اخراج از بهشت، گواه این معنا است:
«قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّكَ رَجيمٌ * وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلى يَوْمِ الدِّينِ * قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْني إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ * إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ * قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَني لأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي اْلأَرْضِ وَ لأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ * إِلاّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ * قالَ هذا صِراطٌ عَلَيَّ مُسْتَقيمٌ» حجر34-41
فرمود: از اين [مقام‏] بيرون شو كه تو رانده‏شده‏اي‏. * و تا روز جزا بر تو لعنت باشد. * گفت‏: پروردگارا، پس مرا تا روزي كه برانگيخته خواهند شد مهلت ده‏. * فرمود: تو از مهلت‏يافتگاني‏، * تا روز [و] وقت معلوم‏. * گفت‏: پروردگارا، به سبب آنكه مرا گمراه ساختي‏، من [هم گناهانشان را] در زمين برايشان مي‏آرايم و همه را گمراه خواهم ساخت‏، * مگر بندگان خالص تو از ميان آنان را. * فرمود: اين راهي است راست [كه‏] به سوي من [منتهي مي‏شود]. 
این زینت بخشی، در آیات سوره اعراف، همه جانبه توصیف شده است، به گونه ای که محاط بر انسان بوده و همه زندگی آدمی را تحت الشعاع قرار می دهد:
«قالَ أَنْظِرْني إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قالَ إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ * قالَ فَبِما أَغْوَيْتَني لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقيمَ * ثُمَّ لآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرينَ» اعراف14-17
گفت‏: مرا تا روزي كه [مردم‏] برانگيخته خواهند شد مهلت ده‏. * فرمود: تو از مهلت‏يافتگاني. * گفت‏: پس به سبب آنكه مرا به بيراهه افكندي‏، من هم براي [فريفتن‏] آنان حتماً بر سر راه راست تو خواهم نشست‏. * آنگاه از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها مي‏تازم‏، و بيشترشان را شكرگزار نخواهي يافت.
زینت بخشی زمین که حسب این آیات، از ابتدا مورد توجه ابلیس بوده است، حسب آیه 24 سوره یونس، در مقطع دوم حیات دنیا به بار نشسته و «اغواء» کثیری از انسان ها را موجب شده است. علاوه بر آنچیز که امروز چشم ها و قلب هایمان گواهی به صحت آن می دهد، استنادات مهمی از تاریخ 200 ساله اخیر، گواهی بر تطبیق مقطع کنونی با مقطع «زینت حیات دنیا» است که در جلسه بعد بدان خواهیم پرداخت. جالب است که بدانیم این دوره، علاوه بر بخش های منفی خود، عرصه ای وسیع را برای شکل گیری «احسن عمل» در میان موحدان فراهم آورده است (کهف7)!
پروردگارا! ما را از اغواء شیطان در دوره زینت زمین مصون بدار و توفیق برترین اعمال و «احسن عمل» را برایمان مقرر فرما